Dagje topstukken jagen in Leuven

Kleurrijke glasramen en een onderonsje met Bouts

Dit jaar vieren we het 20-jarige bestaan van het ‘Topstukkendecreet’, een decreet dat ervoor zorgt dat de belangrijkste stukken in Vlaanderen extra bescherming krijgen. Verschillende Vlaamse instellingen zwieren nog tot 29 februari hun deuren open om je voor te stellen aan hun topstukken. Benieuwd welke parels je in Leuven kan spotten? Volg onze uitgestippelde route en ga op jacht.

Een winterse ochtendwandeling en kleurrijk glas

Je start je dag nét buiten het centrum van Leuven, in Abdij van Park. De abdij wordt omringd door idyllische vijvers en warme herfstkleuren, het ideale tafereel voor een frisse ochtendwandeling. Daarna kan je je handen en voeten opwarmen in PARCUM, want daar wacht het eerste topstuk van de dag je op!

Dat topstuk hangt te pronken in de lichtrijke pangang van het museum: de glasramen en schetsen van Jan de Caumont. De paters installeerden ze in de 17e eeuw, om de kou buiten te houden. In de loop der jaren zijn de ramen echter over de hele wereld verspreid geraakt. Het was een hele zoektocht om ze allemaal te vinden, maar de stad Leuven slaagde erin om 20 van de 41 terug te brengen. Chapeau!

De paters moesten vroeger wel een tijdje wachten op hun ramen. De bouw duurde zo’n 9 jaar, maar het resultaat mocht er zijn. Op het beschilderde glas staat het leven van de heilige Norbertus beschreven, de stichter van de kloosterorde. Ook de restauratie vandaag is niet op één dag geregeld. Je kan er al een heleboel bewonderen, maar pas in 2026 zullen ze allemaal weer op hun plek staan. Een reden om nog eens terug te komen!

Tijd voor lunch

Na zo’n ochtendwandeling is het tijd om de batterijen op te laden. Aan gezellige eetplekjes geen gebrek in Leuven! Je kan je boterhammetjes opeten in Abdij van Park of een verse kom soep slurpen in de brasserie, Brasserie de Abdijmolen.

Of wandel alvast richting het centrum van Leuven voor je volgende topstuk en ga onderweg lunchen bij Bar Stan, Het Strand of studentenliefhebber De Werf. De koekjestaart zou er ook het label ‘topstuk’ mogen krijgen.

Naar het universum van Bouts

Energie bijgetankt? Wandel dan richting M Leuven voor een volgende portie Topstukken. Je kan er momenteel niet omheen in Leuven: stadsschilder Dieric Bouts. Vier maanden lang eert Leuven hem met een heus stadsfestival vol workshops, concerten en een grote tentoonstelling in M Leuven. Het zal je misschien niet verwonderen dat daar ook enkele topstukken tussen zitten?

Een van die stukken is 'Het Laatste Avondmaal'. Tot voor kort was het dé blikvanger van de Sint-Pieterskerk in Leuven, maar speciaal voor de expo verhuisde het werk tijdelijk naar het museum. Bouts schilderde het drieluik tussen 1464 en 1468. Het tafereel ken je wel, maar Bouts gaf het een moderne twist. Christus kijkt ons recht in de ogen en als je goed kijkt, zie je door het raam zelfs de Grote Markt van Leuven waar het stadhuis in volle opbouw is.

Maar het meest revolutionaire was misschien wel zijn geniale perspectiefwerking. Hij bouwt alles zodanig op dat de zegenende hand het centrale punt van het werk vormt. Door deze vroege toepassing van lineair perspectief wordt Dieric Bouts ook de eerste schilder van de noordelijke Renaissance genoemd.

En Bouts heeft nog een topstuk voor je in petto: De marteling van de Heilige Erasmus. Op dit drieluik zien we links Hiëronymus, rechts Bernardus en in het midden Erasmus, die in een wel zéér benarde situatie zit. De twee beulen trekken met behulp van een marteltuig de darmen uit zijn lichaam. Brrrr. Het viel je misschien ook al op bij ‘Het Laatste Avondmaal’, maar hier is het extra duidelijk: er is geen emotie te bespeuren op de gezichten. Een doelbewuste zet van Bouts, om zo de focus op het gebeuren te leggen en niet op de dramatiek.

En weet je wat er extra speciaal is aan deze werken van Bouts? Het zijn de enige kunstwerken van een Vlaamse Meester die, na bijna 600 jaar, nog op de locatie hangen waarvoor ze bedoeld zijn!

Dieric Bouts - De Marteling van de Heilige Erasmus

Meer Bouts? Bekijk het programma van het stadsfestival ‘New Horizons | Dieric Bouts Festival’ en dompel je onder in zijn leefwereld.

Nog wat keuvelen met koffie

Nog even babbelen over de topstukken die je vandaag gezien hebt? Verwen jezelf met een cappuccino, een warme chocomelk of een verse muntthee in de koffiebar van het museum, ‘Barbóék in M’. Je kan er ook snuisteren door een shop vol hebbedingen, postkaartjes en lectuur over Bouts, voor als je hem echt niet meer kan loslaten.