Amber Andrews: Paardsdemerkapel

In de gevel van Z33 zit een Mariakapel verborgen: de Kapel van de Paardsdemer. Jarenlang bleef die gesloten. Tot nu. Tijdens de Virga Jessefeesten en daarna ademt de plek nieuw leven. De Belgische kunstenares Amber Andrews voorziet de intieme ruimte van een muurschildering, een ode aan alle vrouwen.

Mythes en folklore

Ooit spoelde er een Mariabeeld aan in Hasselt. Op die plek werd een kapel gezet. En die zit nu in de voorgevel van Z33.  Zo’n verhaal is als een godsgeschenk voor een kunstenaar. Laat het net deze mythes en anekdotes zijn die Amber Andrews inspireren. Wat is waar en onwaar? Die dubbelzinnigheid tussen legendes en geschreven geschiedenissen zijn al langer de rode draad in haar werk. Ze twijfelde dan ook geen seconde toen ze werd gevraagd voor dit project.

Vruchtbare plek

De ronde vorm van de kapel deed haar denken aan een omhelzing, een baarmoeder, een zwangere buik. Neem daar de Virga Jessefeesten bij en het thema voor haar werk was snel duidelijk. Op zo’n vruchtbare plek kon het niet anders dan een ode aan de vrouw, of de vrouwelijkheid worden.

Om de ruimte vorm te geven koos ze voor de minimalistische stijl van architecten Leander Venlet en Pauline Clarot. Het duo herstelt de intimiteit van de kapel met een ovalen houten schil, als een canvas voor de muurschildering. Op 10 vierkante meter komt er namelijk heel wat samen. Vijf nissen verbinden verschillende elementen: Z33 als instituut, de stad en het christelijk patrimonium. Zo is er een doorkijk naar Z33 via een gat in de muur, maar ook zitplaats en een plek voor het originele Mariabeeld. De invulling van de kapel is dan wel veranderd, de functie als rustplek blijft.

Maria in goed gezelschap

Hoe de vrouw door de eeuwen heen wordt afgebeeld, boeit Andrews mateloos. In die lange kunstgeschiedenis kan je niet naast een icoon zoals Maria kijken. Dat is niet anders in deze kapel. Het 16de-eeuwse Mariabeeld is niet langer alleen. Een touw verbindt haar met andere vrouwen. Dat is geen toevallig detail. Je ziet hier geen verheerlijkte Maria op eenzame hoogte, maar Maria als gelijke tussen andere vrouwen. Elk van hen neemt een actieve rol op. Ze hebben meer te doen dan gewoon mooi zijn, wat in de kunstgeschiedenis niet altijd het geval is geweest. Zo zet de kunstenares het zorgzame in de verf en krijg elke vrouw een eervolle plek.

Mythes en folklore

Deze muurschildering is doorspekt met verhalen. Her en der is er een knipoog naar de kunstgeschiedenis. Soms komen mythen letterlijk tot leven. Zoals de figuur van Fortuna die geluk wil brengen aan de toeschouwer, en Pandora die uit een vaas ontluikt met een zilveren jurkje.  Maar tussen de penseelstreken door, vinden we ook sporen van mirakels die deel uitmaken van ons collectief geheugen. Zoals subtiele verwijzingen naar verhalen rond de Virga Jesse. Dat is een Mariabeeld dat al sinds de 14de eeuw vereerd wordt in Hasselt.

Met dank aan

Dit project komt tot stand met de steun van de spelers van de Nationale Loterij.

Met dank aan: Provincie Limburg, Monumentenwacht, Virga Jessecomité, Stadsmus, de kerkfabriek Sint-Quintinus en O.L.Vrouw Hasselt.