Nieuw museum: Abby in Kortrijk

Van klein stadsmuseum tot pionier

Het museumteam staat te popelen om na drie jaar verbouwen en verzinnen eindelijk de deuren te openen. “Alle concepten en ideeën die zo lang abstract waren, blijken nu gewoon écht te bestaan. Het grafisch werk gaat door de printer, de kunstwerken komen binnen … het is heel bijzonder om dat allemaal tot leven te zien komen”, vertelt Sarah Keymeulen, directeur van Abby. 

Wat Abby vandaag geworden is, was niet het originele plan. Aanvankelijk was de ambitie een stuk kleiner en wilde Kortrijk het toenmalige museum over de Guldensporenslag uitbreiden met een klein stadsmuseum. Een plek om de stedelijke collectie te tonen. Dat plan werd geleidelijk aan steeds ambitieuzer. Het Guldensporenslagmuseum vond een nieuw onderkomen in de nabijgelegen Onze-Lieve-Vrouwenkerk en zo kwam de abdij helemaal vrij voor een kunstmuseum. En zo geschiedde: het klein, lokaal stadsmuseum werd plots een innovatief en ambitieus museum voor beeldende kunst.

Een museum als Abby vind je vandaag nog nergens

Wat maakt Abby dan zo bijzonder? Je kan er niet alleen naar kunst kijken, je kan er ook mee interageren of zélf kunst maken. Participatie is bij Abby de rode draad. Een glaasje drinken met vrienden tussen de kunstwerken in de Living, een yogasessie of concert meepikken, je familierecept delen in het Abby-café of een kunstworkshop volgen in het betoverende atelier: hier ben jij een deel van het museum. 

Een museum als Abby bestaat vandaag dus nog niet België. Het museumteam haalde hiervoor inspiratie vanuit verschillende hoeken: vanuit musea in binnen- en buitenland, maar ook uit open, culturele plekken en zelfs uit hotellobby's. 

Zijn de expo’s in het museum dan radicaal anders? “Nee, de meeste kunstwerken moét je gewoon in een museale context tonen”, vertelt Sarah. “Daar doen we dus geen toegevingen op. Wat anders is aan Abby, is dat wij nadenken over je hele beleving in het museum, van begin tot eind. Wij hebben nog steeds klassieke museumzalen, maar alles daarrond is anders.”

Voor Sarah is een museumbezoek geslaagd als het je uit je dagelijkse bubbel heeft gehaald. “Kunst is iets waarin iedereen zich kan herkennen. Misschien vind je tijdens je bezoek iets wat je confronteert, misschien leer je iets bij of kom je net tot rust.”

In de Living van Rinus Van de Velde

Dat aanraken mag, ondervind je meteen wanneer je binnenkomt. De Stadsliving naast het onthaal is een soort kunstinstallatie waar je als bezoeker iets mag drinken, stoelen mag verschuiven, artist talks kan volgen en nog zoveel meer. De eerste kunstenaar die de Stadsliving mag inkleden is Rinus Van de Velde. De Belgische kunstenaar maakt wel vaker installaties, maar die staan meestal tentoongesteld en dan is elke aanraking uit den boze. In Abby kan het wel en dat is zowel voor het museum als voor de kunstenaar een experiment. Het lijkt wel alsof je als museumbezoeker middenin een schilderij stapt. Durf jij een limonade drinken in een kunstwerk? 

De Stadsliving is ook de plek waar de stedelijke collectie te zien is. Een kunstenaar duikt in de collectie en brengt een selectie samen in een wandvullende vitrine. “Een kunstenaar kiest er niet altijd de meest kunsthistorisch belangrijke objecten uit”, zegt directeur Sarah. “Soms zitten er rare dingen tussen en dat maakt het net zo boeiend. Want, waarom is iets kunst en waarom niet? Dat is een discussie die we graag willen aanwakkeren.”

Een fluisterbankje als knipoog

Niets is toevallig in Abby. Het museum knipoogt op veel manieren naar het oorspronkelijk gebouw, de Groeningeabdij.  “Het is altijd een heel gesloten plek geweest, maar wel een waar mensen konden nadenken, creëren en met oog voor schoonheid. Al die laagjes brengen wij terug in Abby, maar op een hedendaagse en artistieke manier”, vertelt het museumteam. 

Wie goed kijkt, vindt zo’n knipoogje terug in het café. Daar staat een groot raam met een bankje, waarbij de ene kant uitkijkt op de tuin en de andere op het café. Daarmee verwijst Abby naar de Victoriaanse fluisterbankjes. Dat waren plekken om moeilijke of discrete gesprekken te voeren. Je hoeft elkaar niet aan te kijken en kan zijdelings van gedachten wisselen.